Rysy Historyczne

Henryk Groppler

Henryk Anastazy Groppler (ur. w 1822 w Krakowie, zm. w 1887 w Stambule) – był polskim przedsiębiorcą działającym w Stambule.

W latach 40. Henryk wyjechał do Szwajcarii, został tam agentem różnych wytwórców zegarków na obszar Polski. Został też emisariuszem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego przewożąc w trakcie podróży handlowych do Polski wydawnictwa Towarzystwa. Po 1850 r. przeprowadził się do Turcji jako agent firmy zegarmistrzowskiej ze Szwajcarii. Wkrótce zaangażował się w przedsiębiorstwa górnicze i zdobył duży majątek. Na początku lat 60. zajmował się wydobyciem marmurów koło Bandırmy, ale wielkie dochody uzyskał z odkrytego w drugiej połowie lat 60. przez współpracownika złoża boracytu w Anatolii. W czasie powstania styczniowego jako emisariusz Rządu Narodowego był w Odessie, a później zbierał fundusze na potrzeby powstania.

dom w dzielnicy Bebek - Henryk Groppler - Polonia w Stambule
Dom Henryka Groppler w dzielnicy Bebek, w Stambule

W swojej willi w Konstantynopolu (w dzielnicy Bebek) gościł licznych słynnych Polaków, m.in. Jan Matejko przebywając u Gropplerów w 1872 namalował obraz “Widok Bebeku pod Konstantynopolem” (obecnie w zbiorach Lwowskiej Galerii Obrazów). W tym okresie Matejko stworzył też portret Henryka Gropplera, znajdujący się obecnie w zbiorach Domu Jana Matejki w Krakowie.

Dom Gropplerów odwiedzili między innymi – Henryk Sienkiewicz i Adam Mickiewicz.

Mąż kompozytorki Ludwiki Groppler, był ciotecznym bratem Jana Matejki.